Haber: YETENEK BAĞIŞ – Kamera: MEHMET MEHMETLİOĞLU
ANKA Haber Ajansı, Kahramanmaraş merkezli 6 Şubat depreminin 1’inci yıl dönümünde Osmaniye’de… Depremin ardından dükkanının 7 ay kapalı kaldığını belirten esnaf Murat Kaşlar, “Ancak günümüzü geri çevirebiliriz. Sor Para kazanabiliyorsan para kazanmak yok. Biz aslında enkazız. Esnaf demeyelim.” “Enkaz halindeyiz. Ayağa kalkmaya çalışıyoruz ama kendi gücümüzle zorlanıyoruz. Hiçbir yardım olmadı” dedi. Emekli esnaf Metin Önal, emeklilerin yaşadığı zorluklara değinerek, “Şu anda deprem bölgesinde emekli olanlara Allah yardım etsin. Ev bulma şansınız yok. Bununla ev kiralama şansınız da yok” dedi. Deprem bölgesinde 1 artı 1 bile 7 bin 500-8 bin liradan başlıyor.” “Yeni artışlarla muhtemelen 10 bin lira olacak. Hayatta kalma şansımız yok” dedi.
Türkiye, 6 Şubat 2023 tarihinde saat 04.17’de Kahramanmaraş’ın Pazarcık ilçesinde meydana gelen 7,7 büyüklüğündeki depremle sarsıldı. Daha sonra saat 13.24’te merkez üssü Kahramanmaraş’ın Elbistan ilçesi olan 7,6 büyüklüğünde ikinci bir deprem meydana geldi. Depremler 11 ilde yıkıma neden oldu. Yaklaşık 13 milyon vatandaşı etkileyen depremlerde Kahramanmaraş, Gaziantep, Şanlıurfa, Diyarbakır, Adana, Adıyaman, Osmaniye, Hatay, Kilis, Malatya ve Elazığ illerinde resmi açıklamalara göre; 11 ilde yaşanan depremlerden 53 bin 537 kişi hayatını kaybetti, 14 milyon kişi etkilendi.
ANKA Haber Ajansı, depremin ilk yılında da deprem bölgesini gözlemledi, depremzedelerle konuştu, sorunlarını dinledi.
6 Şubat depreminin 1’inci yıl dönümünde ANKA Haber Ajansı Osmaniye’de… Osmaniye’de esnaf, deprem sonrası yaşadıkları maddi sıkıntılar nedeniyle yaşamlarını sürdürmeye çalışıyor. Devletin verdiği konteynerlerden dükkan yapan esnaf, gelecekten umutsuz.
Depremden 1 yıl önce 1,5 milyon lira harcayarak işyeri açtığını belirten Murat Kaşlar, “Binamızın 6 Şubat depreminde hasar gördüğü söylendi, ilk başta az hasar olduğu söylendi ama daha sonra onarıldı. Bu süreçte bitişikteki binamızda ağır hasar meydana gelmiş ve bölge (Osmaniye) “Merkezde esnaf dükkanlarının bulunduğu bölümün bir kısmının tamamen yıkılacağı ve bölgenin Çarşı kentsel dönüşüme girecek” dedi.
7 ay boyunca kapalı kaldıklarını belirten Kaşlar, “Birçok kişi ve kuruma bilgi verdik. Buranın bir an önce yıkılması gerektiğini, risk taşıdığını, can kaybı olacağını defalarca iletmemize rağmen, herhangi bir bina yapılmadı. Acil yıkım kararıyla yıkıldı. Sayın Valimiz, Osmaniye’de acil yıkım kararı olan bina kalmadı.” Ancak 7 gün sonra acil yıkım kararı verilen Osmaniye’de çarşı merkezindeki bina kendi kendine çöktü ve altında 3-4 kişi kaldı” dedi.
” 7 AY KAPALI KALMAK ZORUNDA KALDIK”
Kaşlar, “7 ay kapalı kalmak zorunda kaldık. Vergilerimiz devam etti. En azından bir depremzede olarak beklentimiz vardı ama bunların hiçbiri yapılmadı.” 3 konteyner verildiğini ancak yetersiz kaldığını belirten Kaşlar, “İlk yağmur yağdığında bildiğiniz gibi şelale vardı. Kendi tedbirlerimizi aldık, çadırları taşımak zorunda kaldık. Tabi ki zor anlar yaşadık. Bu süreç tabii ki müşterilerimiz var, girmek istemeyenler var, hijyenik değil diyenler var, ayakta kalmaya çalışıyoruz.” söz konusu.
” “HİÇ KİMSE ARAMADI VEYA SORGULAMADI”
Deprem sonrası Osmaniye Belediyesi ile esnaf arasında yapılan toplantıyı anlatan Kaşlar, “Çarşının ağır hasarlı bölgeleri tamamlandıktan sonra 6 ay içerisinde orta hasarlı alanlar da dahil olmak üzere yıkımın yapılacağını ve 200 metrekarelik bir alanın yapılacağını söylediler. 50 hektar kentsel dönüşüme girecek ama bırakın 6 ayı ne arayan ne soran oldu.” .
Kaşlar sözlerini şöyle tamamladı:
” ESNAF DEMEYEMELİYİZ, BİZ KIRIŞIKLIYIZ. AYAKTA OLMAYA ÇALIŞIYORUZ”
“Biz ancak günlerimizi tersine çevirebiliriz. Para kazanabiliyor musun diye sor, para kazanmak yok. Aslında biz enkazız. Esnaf demeyelim, biz enkazız. Ayağa kalkmaya çalışıyoruz ama zorlanıyoruz. Kendi çabalarımızla mücadele ediyoruz. Hiçbir yardım olmadı. KOSGEB’in yardımıyla küçük bir kredi verildi ama birçok esnafımız bundan yararlanamadı, vergi borcu vardı “Çalışması nedeniyle bu kredileri alamamıştı. Bundan sonra bir umudun var mı diye sor bana. Açıkçası hiç umut yok.”
Metin Önal, Osmaniye’deki deprem sonrası işyerlerini kaybeden esnaflardan biriydi. Önal, çöken binaların ve işyerlerinin akıbetinin belirsiz olduğunu anlatarak, şunları söyledi:
” “DEPREMDEN ÖNCE 20 BİN LİRA KİRA YERİNE 300 BİN LİRA VERİYORUM”
“İşyerleri yıkılan esnafın hiçbiri devletten yardım alamadı. Yeni, tarihi yeni destek kredileri açıklandı, kayıtlar alındı, destek yok. Henüz para alan düzgün insan yok. Yerlerimiz olduğu gibi duruyor, inşaatın nasıl yapılacağını kimse bilmiyor, binanın kaç katlı olacağını kimse bilmiyor.” “Zemin kata işyeri izni verilip verilmeyeceği henüz belli değil… Depremden önce normalde 20 bin lira kira vermeyeceğim bir yere şu anda 300 bin lira ödüyorum.”
” BURADA GÖRDÜĞÜNÜZ ENSAFLARIN YÜZDE 10’U KARA (KONTEYNER) SAHİBİ, DİĞERLERİNİN YERLERİ YOK”
Deprem sonrası iş yeri olarak kullanılmak üzere verilen konteynerlerin yetersiz olduğunu kaydeden Önal, “İşyerleri yıkılan, işyerleri ciddi hasar gören esnafa kira yardımı yapılmıyor. Ciddi anlamda Osmaniye esnafının çoğu, tüm bölge. şu anda çekim yaptığınız yerler işyerleriydi. Böyle sahte şeyler.” “Verdiler, sağanak yağmurda kıyafetleri mahvolan herkes kendi kıyafetlerini yeniden yapmak zorunda kaldı. Burada gördüğünüz esnafın yüzde 10’unun barakası (konteynerleri) var, diğerlerinin ise yeri yok” dedi.
” DEPREM BÖLGESİNDE EMEKLİ OLANLARA ALLAH CİDDİ YARDIMCI OLSUN”
Osmaniye’de emekli vatandaşların yaşadığı zorluklara da değinen Önal, “Şu anda deprem bölgesinde emekli olanlara Allah yardım etsin. Ev bulma şansınız yok. Bu parayla ev kiralama şansınız da yok. Hatta” dedi. 1 artı 1 7 bin 500-8 bin liradan başlıyor.”Yeni artışlarla muhtemelen 10 bin lira olacak. Hayatta kalma şansımız yok” dedi.
Önal, “Depremin üzerinden 1 yıl geçmesine rağmen iyileşme için neler yapılıyor?” sorusuna şu yanıtı verdi:
” İYİLEŞME ADINDA HİÇBİR ŞEY YOK. “ŞEHİR AFETTE”
“Düzeltilecek bir şey yok. Kent harabe halinde. Yollar hâlâ çok kötü. Yıkılması gereken binalar var ama yıkılmıyor. Hala tamamlanmamış enkazlar var. Bunlar neden olmasın? Bütün bu imkanlar bitti mi? En önemli cadde ve mahallelerimiz moloz yığınlarıyla dolu. Yolların tamamı çukur ve çamur. Depremden bu yana maalesef bir gelişme olmadı.”
